هم‌زمان با تعطیلی بخش زیادی از مراکز خدمات درمانی در افغانستان، کمبود دارو به‌خصوص داروهای کمیاب، نیز به نگرانی‌های مردم این کشور افزوده است. مراکز خدمات بهداشتی افغانستان که هنوز فعال‌اند اعلام کرده‌اند که داروخانه‌ها با کمبود دارو روبه‌رو شده‌اند و هر نسخه بیماران با موجود نبودن دست‌کم یک یا دو قلم دارو مواجه می‌شود.

محمد اسلم، صاحب داروخانه‌ای در هرات، می‌گوید که عموما داروهای کمیاب به‌خصوص داروهای مربوط به کرونا، در بازار کم شده‌‌اند و مراجعه آنان به شرکت‌های تولیدی یا واردکننده دارو هم بی‌فایده بوده است. زیرا آن‌ها هم این داروها را در انبارهای خود ندارند. به گفته اسلم، با نزدیک شدن فصل سرما، داروهای سرماخوردگی و حساسیت‌ فصلی هم کم شده است؛ در حالی که این‌ها از ارزان‌ترین داروهای موجود در افغانستان‌اند. او احتمال می‌دهد تعدادی از شرکت‌های تولیدکننده و واردکننده، دارو احتکار کرده باشند.

با این حال، جاوید عزیز، رئیس یک شرکت تولید دارو در هرات، می‌گوید که مشکل اصلی درست کار نکردن بانک‌های افغانستان و ناتوانی آنان در انتقال پول به کشورهای مختلف است که باعث شده واردکننده‌های دارو به افغانستان نتوانند پول لازم را به شرکت‌های تولیدکننده انتقال بدهند و به همین دلیل تقریبا در یکی دو ماه گذشته، واردات دارو به افغانستان قطع شده است.

جاوید عزیز می‌افزاید: «در کنار این مسئله، بسته بودن مرزهای زمینی افغانستان با کشورهای همسایه نیز دلیل دیگر قطع واردات دارو به افغانستان است.» جاوید می‌گوید که بخشی از داروها که پول آن را دولت اشرف غنی پیش از سقوط به‌حساب شرکت‌های تولید دارو واریز کرده بود، در راه افغانستان‌اند اما به دلیل بسته بودن مرزها، هفته‌ها است که پشت مرز مانده‌اند. بعد از باز شدن مرزها هم چون بیش از سه هفته دارویی به افغانستان وارد نشده بود، دارو در بازار کمیاب بود و رسیدن این داروها هم بر بازار اثر زیادی نداشت.

جاوید احتمال احتکار دارو در افغانستان را رد نمی‌کند اما معتقد است که این کاری غیراخلاقی و غیرانسانی است و از نظر او کمتر کسی حاضر است دارو احتکار کند.

از سوی دیگر جاوید که شرکتش در افغانستان دارو تولید می‌کند، می‌گوید که در گذشته، بخشی از داروی موردنیاز افغانستان در کارخانه‌های داخلی تولید می‌شد که مواد اولیه موردنیاز آن‌ها از کشورهایی مانند هند و چین می‌آمد؛ این گزینه هم اینک به دلیل سقوط دولت در افغانستان از بین رفته است؛ زیرا برای انتقال مواداولیه تولید دارو به انتقال پول نیاز است و باز پای مشکل فعالیت نامنظم بانک‌ها در افغانستان در میان است.

تعدادی از واردکننده‌های دارو می‌گویند که آنان مجبور شده‌اند برای خرید دارو از کشورهای همسایه به‌خصوص پاکستان، پول نقد به این کشورها ببرند یا از طریق صرافی‌ها پول به پاکستان منتقل کنند و از آنجا که صرافی‌ها برای انتقال پول درصدی به‌عنوان کمیسیون می‌گیرند، باعث می‌شود هزینه خرید دارو گران‌تر از گذشته شود و قیمت بعضی از داروها در بازار افزایش یابد.

با سقوط دولت اشرف غنی و سلطه طالبان، کمبود دارو در مراکز خدمات درمانی افغانستان آشکار شد. به همین دلیل تعدادی از کشورهای همسایه و کمک‌رسان به افغانستان از جمله قطر، چین و پاکستان مقداری دارو به افغانستان فرستادند؛ اما این کمک‌ها در مقایسه با نیاز بازار این کشور بسیار ناچیز است و کمبود دارو به یکی از دغدغه‌های اصلی مردم افغانستان تبدیل شده است.